ไก่นวล, นกกระทาดงปากยาว นกประจำถิ่น หายาก, ชื่อวิทยาศาสตร์ ชื่อสามัญ ลักษณะ
เนื้อหาข้อมูล "ไก่นวล"
- ไก่นวล คืออะไร
- ชื่อวิทยาศาสตร์
- อนุกรมวิธาน
- ลักษณะทั่วไป
- การสืบพันธุ์ ไก่นวล
- อุปนิสัย ไก่นวล
- ไก่นวล กินอะไร
- การกระจายพันธุ์
- สถานภาพ
ไก่นวล คืออะไร
ไก่นวล คือสัตว์ป่าในกลุ่มสัตว์จำพวกนก ซึ่งเป็นสัตว์เลือดอุ่น หายใจโดยใช้ปอด มีจะงอยปากแข็ง ขาคู่หน้าพัฒนาไปเป็นปีก มีปีก 1 คู่ มีขา 1 คู่ มีขนเป็นแผง มีเกล็ดที่ขาและนิ้วเท้า ทำรังวางไข่บนบก ไข่มีเปลือกแข็งหุ้ม ซึ่งไก่นวลถูกจัดอยู่ในไฟลัมสัตว์มีแกนสันหลัง และอยู่ในไฟลัมย่อยสัตว์ที่มีกระดูกสันหลัง
ไก่นวล; ภาพโดย Weng Keong Liew.
ชื่อวิทยาศาสตร์
ไก่นวล ชื่อวิทยาศาสตร์ ว่า Rhizothera longirostris (Temminck, 1807) และมีชื่ออื่นที่เรียกแตกต่างกันไปตามแต่ละท้องถิ่นอีกว่า นกกระทาดงปากยาว และมีชื่อสามัญ ภาษาอังกฤษ ว่า Long-billed Partridge, Long-billed Wood Partridge.
ความหมายของชื่อ และการค้นพบ
ชื่อชนิดเป็น คําที่มาจากรากศัพท์ภาษาลาติน 2 คือ long.-i หรือ longus แปลว่ายาว และ rostr, um แปลว่าปาก ความหมายตามชื่อชนิดจึงหมายถึง "นกที่มีปากยาว" เป็นชนิดที่พบครั้งแรกที่ เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย
ทั่วโลกมีไก่นวล 2 ชนิดย่อย ในประเทศไทยพบชนิดย่อยเดียว คือ Rhizothera longirostris longirostris (Temminck) ที่มาและความหมายของชื่อชนิดย่อย เช่นเดียวกับชนิด
อนุกรมวิธาน (Taxonomy)
- อาณาจักร (Kingdom) : Animalia
- ไฟลัม (Phylum) : Chordata
- ไฟลัมย่อย (Subphylum) : Vertebrata
- ชั้น (Class) : Aves
- ลำดับ (Order) : Galliformes
- วงศ์ (Family) : Phasianidae
- สกุล (Genus) : Rhizothera
ลักษณะทั่วไป
ไก่นวล มีลักษณะเป็นนกที่มีขนาดเล็ก-กลาง (36 ซม.) หัวและคอหอยสีน้ำตาลแกมสีสนิม กระหม่อมและคอด้านบนสีน้ำตาล ปากยาว ใหญ่ และโค้งลงเล็กน้อย ตัวผู้บริเวณอก รอบคอ และหลังตอนท้ายเป็นสีเทา ด้านล่างลำตัวสีเนื้อไม่มีลายใดๆ
ในขณะที่บินจะเห็นลาย สีนํ้าตาลเข้มของหลังและไหล่ ตัดกับสีของปีกซึ่งเป็นลายสีเนื้อ ตะโพก หาง และขนปกคลุมหางเป็นสีเทาแกมสีเนื้อ
ตัวเมียลักษณะคล้ายตัวผู้ แต่ไม่มีสีเทาบริเวณอก และรอบคอ แต่จะ เป็นสีนํ้าตาลแดงแทน และมีลายขีดสีเนื้อบริเวณหลัง ตะโพก และขนปกคลุมหาง ส่วนหางสีนํ้าตาล ทั้ง 2 เพศ จะมีเดือยข้างละเดือยในแต่ละขา
การสืบพันธุ์ ไก่นวล
การสืบพันธุ์ของไก่นวล ฤดูผสมพันธุ์ในช่วงฤดูร้อน หรือระหว่างเดือนมีนาคม - พฤษภาคม ทำรังตามพื้นดินด้วยการขุดดินให้เป็นแอ่งเล็กน้อย อาจนำวัสดุบางอย่างเช่น ใบไม้ ใบหญ้า มาวางที่แอ่งเพื่อรองรับไข่ ปกติรังจะอยู่ใต้ซุ้มกอหญ้า กอพืช หรืออยู่ตามพื้นป่า ยังไม่มีรายงานรายละเอียดอื่นๆเกี่ยวกับชีววิทยาการสืบพันธุ์ของไก่มวลในประเทศไทย เข้าใจว่าคงไม่แตกต่างไปจากนกกระทาดงอื่นๆมากนัก
อุปนิสัย ไก่นวล
อุปนิสัยของไก่นวล เป็นนกที่มีกิจกรรมต่างๆและหากินในตอนกลางวัน พบเป็นคู่หรือฝูงเล็กๆ พบในป่าไผ่ ป่าดงดิบแล้ง และป่าดงดิบชื้น ในระดับต่ำ หากินตามพื้นดินด้วยการคุ้ยเขี่ย ในตอนกลางคืนจะจับคอนนอนตามกิ่งไม้ หรือกิ่งไผ่
ไก่นวล กินอะไร
อาหารไก่นวล กินเมล็ดหญ้า เมล็ดพืช ผลไม้สุกที่หล่นจากต้น แมลง ตัวหนอน และสัตว์ขนาดเล็กต่างๆที่อยู่ตามพื้นดิน
การกระจายพันธุ์
การกระจายพันธุ์ของไก่นวล มีถิ่นกำเนิดในเกาะสุมาตรา และบอร์เนียว ในเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้พบใน พม่า ไทย และมาเลเซีย
สถานภาพ
ไก่มวล หรือ นกกระทาดงปากยาว เป็นนกประจำถิ่นของไทย พบใน ภาคใต้ และภาคตะวันตก ค่อนข้างหายากและปริมาณน้อยมาก หรือใกล้จะสูญพันธุ์
- สถานภาพตามกฎหมาย: กฎหมายจัดไก่มวลเป็นสัตว์ป่าคุ้มครอง
- IUCN 2008: NT
- CITES: App.III
ที่มา : กลุ่มงานวิจัยสัตว์ป่า, สำนักอนุรักษ์สัตว์ป่า, กรมอุทยานแห่งชาติ สัตว์ป่า และพันธุ์พืช.
